Zaburzenia rozwoju emocji u dzieci. Jak sobie z nimi radzić?

Deficyty rozwoju emocji u dzieci. Jak sobie z nimi radzić?

Emocje są kluczowym aspektem wewnętrznego świata człowieka, stanowiąc środek do wyrażania własnych przeżyć i doświadczeń. Jako naturalne odpowiedzi organizmu na różnorodne sytuacje, emocje są trudne do kontrolowania, co jest szczególnie wyraźne w przypadku dzieci. W okresie rozpoczynania edukacji przedszkolnej i szkolnej, dzieci mogą doświadczać zwiększonego obciążenia psychicznego, co wynika z rosnących oczekiwań wobec ich zachowania.
W tym okresie rodzice nie powinni skupiali się nie na krytyce zachowań dziecka, lecz na poznaniu i zrozumieniu przyczyn potencjalnych zaburzeń w sferze emocjonalnej. Profesjonalne wsparcie psychoterapeutyczne może być kluczowym elementem w adresowaniu tych deficytów rozwojowych. W związku z tym, rodzice powinni być świadomi, jakie sygnały mogą wskazywać na deficyty rozwojowe w tej sferze i potrzebę interwencji. Mogą one pojawić się jako:

• nadpobudliwość psychoruchowa: Charakteryzuje się nadmierną aktywnością fizyczną, nagłymi i nieadekwatnymi ruchami, częstą zmianą postawy, oraz problemami z koncentracją uwagi. Objawy te mogą obejmować drażliwość, impulsywność, trudności w kontrolowaniu emocji, skłonność do konfliktów interpersonalnych, a także występowanie jąkania czy tiki nerwowe. Osoby dotknięte tym zaburzeniem mogą wykazywać nieregularność w wykonywaniu zadań szkolnych.
• zahamowanie psychoruchowe: Objawia się trudnościami w komunikacji werbalnej, brakiem pewności siebie, niską samooceną, nadwrażliwością, nieśmiałością, lękiem oraz tendencją do unikania sytuacji społecznych. Może towarzyszyć temu zwolnienie reakcji psychomotorycznych, problemy ze snem, zaburzenia odżywiania, jąkanie, bierność, apatia oraz stany depresyjne

Wszystkie opisane deficyty rozwojowe mają istotny wpływ na wyniki szkolne dziecka, jego funkcjonowanie w grupie rówieśniczej i relacje z dziećmi oraz jakość życia w przyszłości. Rodzice obserwujący niepokojące symptomy u swoich dzieci nie powinni ich ignorować. Wczesne rozpoznanie, skonsultowanie ze specjalistami i przeprowadzenie odpowiedniej terapii, może znacząco ograniczyć późniejsze problemy. Pierwsze lata życia to właśnie najlepszy moment na rozpoznanie takich problemów i podjęcie działań, czy to w formie pracy z dzieckiem w domu, czy też pomocy specjalisty.

Rozwój emocjonalny – proste ćwiczenia z dzieckiem

Poniższe propozycje zabaw mają na celu wspieranie rozwoju emocjonalnego dzieci poprzez kreatywne i interaktywne ćwiczenia:

• Malowanie przy muzyce: Dzieci słuchają różnorodnej muzyki – od spokojnych do dynamicznych utworów – i malują obrazy, wyrażając swoje emocje za pomocą palców lub pędzla. Ta forma aktywności artystycznej pomaga w uwolnieniu napięć, przekształcaniu emocji w twórczość, oraz wzmocnieniu poczucia własnej wartości.
• Taniec przy muzyce: Dzieci interpretują muzykę poprzez taniec, używając różnych rekwizytów, takich jak chusteczki czy wstążki, aby wyrazić to, co „mówi muzyka”, poprzez ruch całego ciała.
• Odgrywanie scenek: Ćwiczenia polegające na odgrywaniu różnych scenek, które pozwalają dzieciom eksplorować i wyrażać różnorodne emocje w kontrolowanym, bezpiecznym środowisku.
• Opowiadanie bajek z różnym przesłaniem: Opowiadanie bajek z wykorzystaniem scenariuszy skoncentrowanych na emocjach, co pomaga w zrozumieniu i identyfikacji różnych stanów uczuciowych.
• Oswajanie z różnymi fobiami - lękami: Zabawy i ćwiczenia skoncentrowane na identyfikacji i wyrażaniu lęków, w celu ich zrozumienia i oswojenia. Przykładami mogą być aktywności polegające na rysowaniu obaw lub opowiadaniu historii o postaciach przezwyciężających swoje strachy.
• Te aktywności mają na celu nie tylko rozwijanie kompetencji emocjonalnych, ale również wspieranie kreatywności i wyobraźni dziecka, a także umacnianie jego poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego.

W serii naszych wpisów przeczytasz również o następujących deficytach rozwojowych:

1. Zaburzenia mowy.
2. Zaburzenia percepcji wzrokowej.
3. Zaburzenia percepcji słuchowej.
4. Problemy z orientacją przestrzenną.
5. Problemy w obszarze dużej i małej motoryki.
6. Zaburzenia w obszarze emocji.

Źródła wykorzystane w serii artykułów z zakresu „deficyty rozwojowe u dzieci”:
Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria – diagnoza – terapia, M. Bogdanowicz, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2000.
Opracowania własne autorskie.